Twoja wątroba – jak zrobić naturalny detoks?
Zdrowie

Twoja wątroba – jak zrobić naturalny detoks?

Wątroba, często nazywana chemiczną fabryką organizmu, pełni niezwykle istotną rolę w utrzymaniu naszego zdrowia. Czy wiedziałaś/eś, że twoja wątroba wykonuje ponad 500 funkcji? Jest to jeden z najważniejszych organów w naszym organizmie, odpowiedzialny za detoksykację, metabolizm, produkcję białek i wiele innych procesów życiowych. Aby wspierać jej prawidłowe funkcjonowanie, warto zwrócić uwagę na dietę i styl życia. 

W tym artykule podamy kilka wskazówek jak w naturalny sposób wspierać wątrobę, ze szczególnym uwzględnieniem ziół, owoców i warzyw, które mogą mieć pozytywny wpływ na ten narząd.

Zioła dla zdrowej wątroby

  • Ostropest plamisty: Gwiazda wśród ziół wspierających wątrobę. Zawarta w nim sylimaryna działa jak tarcza, chroniąc komórki wątroby przed uszkodzeniami. Ostropest plamisty, botanicznie spokrewniony z osetnikami, od wieków był wykorzystywany w ziołolecznictwie. Jego nasiona są bogate w sylimarynę, substancję o silnym działaniu hepatoprotekcyjnym (stymuluje regenerację wątroby i ma działanie antyoksydacyjne.). Dziś ostropest jest dostępny w formie suplementów: kapsułek, tabletek czy płynnych ekstraktów, i jest chętnie stosowany w celu wsparcia zdrowia wątroby.
  • Mniszek lekarski: Mniszek lekarski to popularne zioło, które od wieków wykorzystywane jest w medycynie naturalnej. Jego zastosowanie jest dość szerokie i obejmuje między innymi: Wspieranie laktacji: Mniszek może pomóc kobietom karmiącym zwiększyć produkcję mleka. Regulacja poziomu cukru we krwi: Niektóre badania sugerują, że mniszek może korzystnie wpływać na poziom cukru u osób z cukrzycą. Stymulowanie apetytu: Mniszek może pomóc pobudzić apetyt u osób, które mają z nim problemy. Działanie moczopędne: Zioło to zwiększa ilość produkowanego moczu, co może być pomocne w oczyszczaniu organizmu.
  • Andrographis paniculata: Chroni wątrobę przed uszkodzeniami wywołanymi przez toksyny i wirusy. Andrographis paniculata, roślina pochodząca z Azji, od wieków wykorzystywana jest w tradycyjnej medycynie jako środek przeciwzapalny i przeciwgorączkowy. Współczesne badania potwierdzają jej szerokie spektrum działania. Andrographis wykazuje aktywność przeciwko różnym patogenom, takim jak bakterie i wirusy, oraz hamuje procesy zapalne w organizmie. Chociaż obiecujące wyniki badań laboratoryjnych i wstępnych badań klinicznych sugerują jej potencjalne zastosowanie w leczeniu infekcji i stanów zapalnych, konieczne są dalsze badania, aby w pełni zrozumieć mechanizmy działania tej rośliny i określić optymalne dawkowanie oraz wskazania do stosowania. Ze względu na możliwość interakcji z innymi lekami, przed rozpoczęciem suplementacji andrographis paniculata należy skonsultować się z lekarzem lub farmaceutą.
  • Kurkuma: Znana głównie jako przyprawa, kurkuma zawiera kurkuminę – substancję o silnych właściwościach przeciwzapalnych i antyoksydacyjnych. Chroni wątrobę przed uszkodzeniem i wspiera jej regenerację. Badania naukowe wskazują, że kurkuma nie tylko wspiera wątrobę ale może przynieść wiele różnych korzyści zdrowotnych. Przede wszystkim działa silnie przeciwzapalnie, co sprawia, że jest pomocna w łagodzeniu bólu związanego z różnymi schorzeniami, w tym reumatyzmem i artretyzmem. Ponadto, kurkumina wykazuje działanie przeciwutleniające, neutralizując szkodliwe wolne rodniki, które przyczyniają się do rozwoju wielu chorób przewlekłych. Kurkuma może również wspierać układ odpornościowy, pomagając organizmowi zwalczać infekcje. Niektóre badania sugerują, że może mieć działanie przeciwnowotworowe, chociaż konieczne są dalsze badania, aby potwierdzić te właściwości.
  • Karczoch: Karczochy (Cynara scolymus L.) są bogate w związki bioaktywne, oferując liczne korzyści zdrowotne porównywalne do innych warzyw liściastych. Szczególnie wyróżniają się wysoką aktywnością antyoksydacyjną, działaniem hepatoprotekcyjnym i pozytywnym wpływem na profil lipidowy. Korzyści te są przede wszystkim związane z obecnością związków fenolowych, flawonoidów i błonnika pokarmowego w karczochach. W porównaniu z innymi warzywami liściastymi, karczochy wyróżniają się unikalną kombinacją związków bioaktywnych oraz potencjalnym zastosowaniem zarówno w żywności, jak i medycynie. Największe korzyści zdrowotne spożywania karczochów: działanie antyoksydacyjne i hepatoprotekcyjne, korzyści dla układu sercowo-naczyniowego i profilu lipidowego, zdrowie układu pokarmowego i metabolizm

Owoce i warzywa dla zdrowej wątroby

  • Jabłka: Bogate w pektyny, które wiążą toksyny i ułatwiają ich wydalanie z organizmu. Zawierają również błonnik, który poprawia pracę jelit i wspomaga detoksykację.
  • Gruszki: Podobnie jak jabłka, gruszki są bogate w pektyny i błonnik. Dodatkowo zawierają witaminę C, która wzmacnia układ odpornościowy.
  • Buraki: Zawierają betalainy – silne antyoksydanty, które chronią komórki przed uszkodzeniem. Betaina zawarta w burakach wspomaga detoksykację wątroby.
  • Brokuły: Bogate w witaminy z grupy B, które są niezbędne do prawidłowego funkcjonowania wątroby. Zawierają również sulforafan, który ma działanie przeciwnowotworowe i przeciwzapalne.
  • Awokado: Zawiera zdrowe tłuszcze, które są niezbędne do prawidłowego funkcjonowania wątroby. Witamina E zawarta w awokado działa antyoksydacyjnie i chroni komórki przed uszkodzeniem.

Jak włączyć te pokarmy do diety?

  • Sok z buraków: Świetny sposób na dostarczenie organizmowi betalainów. Możesz go pić samodzielnie lub dodać do koktajli.
  • Sałatki: Dodaj do sałatek liście mniszka lekarskiego, pokrojone jabłka i gruszki oraz kilka orzechów.
  • Zupy: Przygotuj zupę krem z brokułów lub zupę z soczewicy z dodatkiem kurkumy.
  • Smoothie: Przygotuj zielony smoothie z dodatkiem szpinaku, jabłka, awokado i odrobiny soku z cytryny.
  • Herbaty: Zaparzaj herbatki z mniszka lekarskiego, ostropestu plamistego lub kurkumy.

UWAGA

  • Konsultacja z lekarzem: Przed rozpoczęciem jakiejkolwiek kuracji ziołowej, szczególnie jeśli przyjmujesz leki, skonsultuj się z lekarzem, aby sprawdzić czy nie występują interakcje leków z ziołami.
  • Umiarkowanie: Nie przesadzaj z ilością spożywanych ziół.
  • Różnorodność: Zadbaj o zróżnicowaną dietę, aby dostarczyć organizmowi wszystkich niezbędnych składników odżywczych.
  • Zdrowy styl życia: Oprócz diety, ważny jest również zdrowy styl życia: regularna aktywność fizyczna, odpowiednia ilość snu (7-8 godzin) i unikanie stresu.

Pamiętaj, że zdrowa wątroba to podstawa dobrego samopoczucia. Dbaj o nią, a ona odwdzięczy się Ci długimi latami zdrowia.

Disclaimer: Informacje zawarte w tym artykule mają charakter edukacyjny i nie zastępują porady lekarskiej. Przed podjęciem jakichkolwiek działań związanych ze swoim zdrowiem, skonsultuj się z lekarzem.

Źródło:

Fehér J, Deák G, Müzes G, Láng I, Niederland V, Nékám K, Kárteszi M. Silymarin kezelés májvédö hatása idült alkoholos májbetegségben [Liver-protective action of silymarin therapy in hronić alcoholic liver diseases]. Orv Hetil. 1989 Dec 17;130(51):2723-7. Hungarian. PMID: 2574842
Saller R, Brignoli R, Melzer J, Meier R. An updated systematic review with meta-analysis for the clinical evidence of silymarin. Forsch Komplementmed. 2008 Feb;15(1):9-20. doi: 10.1159/000113648. PMID: 18334810.
Wah Kheong C, Nik Mustapha NR, Mahadeva S. A Randomized Trial of Silymarin for the Treatment of Nonalcoholic Steatohepatitis. Clin Gastroenterol Hepatol. 2017 Dec;15(12):1940-1949.e8. doi: 10.1016/j.cgh.2017.04.016. Epub 2017 Apr 15. PMID: 28419855.
Clare BA, Conroy RS, Spelman K. The diuretic effect in human subjects of an extract of Taraxacum officinale folium over a single day. J Altern Complement Med. 2009 Aug;15(8):929-34. doi: 10.1089/acm.2008.0152. PMID: 19678785; PMCID: PMC3155102.
Liu YJ, Shieh PC, Lee JC, Chen FA, Lee CH, Kuo SC, Ho CT, Kuo DH, Huang LJ, Way TD. Hypolipidemic activity of Taraxacum mongolicum associated with the activation of AMP-activated protein kinase in human HepG2 cells. Food Funct. 2014 Aug;5(8):1755-62. doi: 10.1039/c4fo00183d. PMID: 24903219.
Jia YY, Guan RF, Wu YH, Yu XP, Lin WY, Zhang YY, Liu T, Zhao J, Shi SY, Zhao Y. Taraxacum mongolicum extract exhibits a protective effect on hepatocytes and an antiviral effect against hepatitis B virus in animal and human cells. Mol Med Rep. 2014 Apr;9(4):1381-7. doi: 10.3892/mmr.2014.1925. Epub 2014 Jan 29. PMID: 24481875.
Shi MD, Lin HH, Chiang TA, Tsai LY, Tsai SM, Lee YC, Chen JH. Andrographolide could inhibit human colorectal carcinoma Lovo cells migration and invasion via down-regulation of MMP-7 expression. Chem Biol Interact. 2009 Aug 14;180(3):344-52. doi: 10.1016/j.cbi.2009.04.011. Epub 2009 May 6. PMID: 19426720.
Singha PK, Roy S, Dey S. Antimicrobial activity of Andrographis paniculata. Fitoterapia. 2003 Dec;74(7-8):692-4. doi: 10.1016/s0367-326x(03)00159-x. PMID: 14630176.
Cemil B, Topuz K, Demircan MN, Kurt G, Tun K, Kutlay M, Ipcioglu O, Kucukodaci Z. Curcumin improves early functional results after experimental spinal cord injury. Acta Neurochir (Wien). 2010 Sep;152(9):1583-90; discussion 1590. doi: 10.1007/s00701-010-0702-x. Epub 2010 Jun 10. PMID: 20535508.
Liu J, Wang ZT, Ji LL, Ge BX. Inhibitory effects of neoandrographolide on nitric oxide and prostaglandin E2 production in LPS-stimulated murine macrophage. Mol Cell Biochem. 2007 Apr;298(1-2):49-57. doi: 10.1007/s11010-006-9349-6. Epub 2006 Nov 16. PMID: 17109078.
Verma N, Vinayak M. Antioxidant action of Andrographis paniculata on lymphoma. Mol Biol Rep. 2008 Dec;35(4):535-40. doi: 10.1007/s11033-007-9119-x. Epub 2007 Sep 5. PMID: 17805989.
Seehofer D, Schirmeier A, Bengmark S, Carter J, Koch M, Glanemann M, Nüssler AK, Neuhaus P, Menger MD. Inhibitory effect of curcumin on early liver regeneration following partial hepatectomy in rats. J Surg Res. 2009 Aug;155(2):195-200. doi: 10.1016/j.jss.2008.09.011. Epub 2008 Oct 10. PMID: 19482305.
Yun JM, Jialal I, Devaraj S. Epigenetic regulation of high glucose-induced proinflammatory cytokine production in monocytes by curcumin. J Nutr Biochem. 2011 May;22(5):450-8. doi: 10.1016/j.jnutbio.2010.03.014. Epub 2010 Jul 22. PMID: 20655188; PMCID: PMC3010508.
Jantan I, Bukhari SN, Lajis NH, Abas F, Wai LK, Jasamai M. Effects of diarylpentanoid analogues of curcumin on chemiluminescence and chemotactic activities of phagocytes. J Pharm Pharmacol. 2012 Mar;64(3):404-12. doi: 10.1111/j.2042-7158.2011.01423.x. Epub 2011 Dec 16. PMID: 22309272.
María, José, Frutos., Domingo, Ruiz-Cano., Estefanía, Valero-Cases., Salvador, Zamora., Francisca, Pérez-Llamas. (2019). 4. Artichoke (Cynara scolymus L.).   doi: 10.1016/B978-0-12-812491-8.00018-7
Agnese, Di, Napoli., Federico, Germani., S, Silva., Leonardo, Senatori., Francesco, Parisi., Pietro, Zucchetti. (2023). 2. Artichoke (Cynara scolymus L.): a review of its health-promoting properties.   doi: 10.22541/au.169516741.12075156/v1